دستي كه سر صدام را بالاي دار برد

با توجه به حمايت سياسي و اقتصادي شيوخ سعودي از تروريسم، در سال‌هاي غياب صدام، گويي آل سعود بعد از نابودي ديكتاتور عراق، نقش دشمني با ايران را در منطقه به عهده گرفتند. در اين گزارش، ريشه خصومت سعودي‌ها با جمهوري اسلامي ايران را در حمايتشان از ديكتاتور سابق عراق حين جنگ تحميلي جستجو مي‌كنيم.

هنوز دو سال از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران نگذشته بود كه خطر رويشِ قدرتي جديد در منطقه، هراسي بزرگ در دل شيخ‌نشين‌هاي عرب افكند و  بر آن شدند تا راه نفس انقلاب را در بدو تولّد ببندند و آن را پيش از شكوفايي و تجلّيِ سياسي در دنيا، خفه كنند.

صدام به‌عنوان فرماندۀ اين جنگ نابرابر، بهترين نمونۀ يك مترسك خيمه‌شب‌بازي در دست استعمارگران را به نمايش گذاشت.

بر اساس تعريفِ گردانندگان اين مترسك، او از سال 1979 از قطب خوب شروع به حركت كرد تا سال 2006 كه به منتهي‌اليه تعريف غربي‌ها از بد رسيد و اعدام شد.

 اعدام صدام

در سال 1981  وقتي ارتش حزب بعث به فرماندهي صدام به ايران حمله كرد، سازمان سيا به وي اجازه داد كردهاي عراقي كه حامي جبهه ايراني بودند را با بمباران شيميايي هدف قرار دهد. آن زمان هيچ رسانه غربي، وي را ديكتاتور عراق نناميد و هيچ كجا صحبتي از خطر انبارهاي تسليحات شيميايي صدام و سركوب ديكتاتور نبود.

اما در عرض كمتر از 15 سال، همان فرد به حاميِ تروريسم، دارنده سلاح‌هاي اتميِ زيرزميني و تهديدي براي امنيت جهان تغيير ماهيت يافت و بهانه حمله آمريكا به عراق را جور كرد!

دو بازوي مهم صدام

شواهد حاكي است وضعيت اقتصاد عراق در سال آغازين جنگ (1980) هرگز قدرت پشتيباني از يك جنگ هشت‌ساله را نداشت و از اين حيث مي‌توان پشتيبانان ماليِ صدام در جنگ عليه ايران را به دو گروه تقسيم كرد:

حاميان اروپايي – آمريكايي (ايالات متحده آمريكا، شوروي سابق، انگليس، برزيل، آرژانتين، آلمان، ايتاليا، بلژيك، فرانسه، سوئيس، لهستان، يوگسلاوي، روماني،...) كه به حمايت‌هاي شگفت‌آورِ هر يك از اين كشورها از صدام، بايد در گزارش‌هاي جداگانه مفصلاً پرداخت.

كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس (عربستان سعودي، بحرين، امارات متحده عربي، قطر، عمان، كويت، اردن، مصر، سودان، سومالي، مراكش، ليبي،...)

لذا در تاريخ ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ تجاوز عراق به خاك ايران، زير چتر حمايتيِ يك تجارت كثيف بر مبناي شعارِ دشمنِ دشمنِ من، دوست من است آغاز شد و همزمان كمكِ كشورهاي خليج‌فارس به عراق هم كليد خورد.

اما طبيعتاً اعرابِ عضو شوراي همكاري خليج‌فارس فاقد هواپيما و امكانات راداري، پدافندي و تجهيزات مدرن جنگي و جنگ‌افزارهاي غيرمتعارف بودند. اين وظيفه به عهده كشورهاي پيشرفته غربي بود و حمايت‌هاي لجستيك و سياسيِ كشورهاي نفت‌خيز از صدام در طول جنگ هشت‌ساله به اشكال مختلف ديگري ارائه مي‌شد.

به عقيده ناظران، انگيزه اعراب شيخ‌نشين بالأخص سعودي‌ها براي كمك به صدام، اين بود كه حكومت بعثي‌ها در منطقه، به‌مراتب گزينه بهتري بود تا ايران؛ ايراني كه شعار «استقلال، آزادي، جمهوري اسلامي» را سرلوحه سياست‌هاي داخلي-خارجي‌اش قرار داده و بيم آن مي‌رفت كه كنترل منابع نفت خليج‌فارس را در اختيار بگيرد.

اعراب منطقه، صدام را «سردار و فاتح قادسيه» نام نهادند!

عربستان سعودي
ملك خالد پادشاه وقت سعودي، در گفت‌وگويي تلفني با صدام در ۲۵ سپتامبر سال ۱۹۸۰ حمايت كشورش از عراق را اعلام كرد. عربستان سعودي را بايد جدي‌ترين حامي عربي عراق در دوران جنگ دانست، چراكه از مجموع كمك‌هاي مالي 70 ميليارد دلار كشورهاي حوزۀ خليج‌فارس به عراق در زمان جنگ با ايران، بيش از 30 ميليارد دلار سهم عربستان بود.

به گزارش خبرگزاري بي‌بي‌سي مصطفي العاني مدير بخش مطالعات امنيتي و دفاعي در مركز پژوهش‌هاي خليج‌فارس بر اين نكته تأكيد دارد كه حمايت‌هاي كويت و عربستان در برهه‌هايي همچون در زمان تصرف جزيره فاو افزايش يافت. ميزان كمك‌هاي مالي كشورهاي عربي خليج‌فارس ۵۰ ميليارد دلار تخمين زده شده است. در آستانه بازپس‌گيري «فاو» در ارديبهشت ۱۳۶۷، ارتش عراق حدود ۵ هزار دستگاه تانك، ۴۵۰۰ نفربر زرهي، ۵۵۰۰ عراده توپ، ۴۲۰ فروند هلي‌كوپتر و ۷۲۰ فروند هواپيماي جنگنده و بمب‌افكن آماده براي عمليات در اختيار داشت.

عراق در ۹ ماه اول جنگ ۱۷ ميليارد دلار از منابع ارزي خود را از صرف جنگ كرد و در زمينه صادرات نفت خود دچار مشكل شده بود. به همين جهت ياران سعودي-وهابيِ صدام عربستان، اقدام به فروش نفت عراق در بازارهاي بين‌المللي كرد و درآمدهاي حاصله را تحويل بغداد دادند.

آمريكا همچنين عربستان را تشويق كرد تا با كاهش قيمت نفت، ايران را از مهم‌ترين منبع درآمدش براي تأمين هزينه‌هاي جنگ، محروم كند.

كويت
علاوه بر عربستان، برخي ديگر از كشورهاي عربي كمك‌هاي لجستيكي در اختيار عراق قرار مي‌دادند. به‌عنوان مثال كويت و اردن به عراق اجازه دادند تا از بنادرشان جهت واردات سلاح و تجهيزات جنگي استفاده شود.
 
كويت، نه‌تنها خاك و پايگاه هوايي خود را در اختيار عراق گذاشت، بلكه به گفته شيخ الصباح يكي از سفراي كويت در آمريكا ۱۴ ميليارد دلار پول نقد به‌عنوان وام بلاعوض به عراق داد و اين علاوه بر نفتي است كه كويت در آن برهه زماني به عراق صادر مي‌كرد.

بر اساس گزارش‌ها كويت بيشترين كمك‌هاي لجستيك را در اختيار عراق قرار داد. در سال ۱۹۸۱ روزانه بين ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ كاميون، مرزهاي كويت را به مقصد عراق ترك مي‌كردند.

كويت و عربستان همچنين به منظور حمايت مالي از عراق توافق كردند تا از سال ‌۱۹۸۲ عايدات صدور نفت از منطقه روزانه ‌۳۰۰ الي ‌۳۵۰ هزار بشكه به حساب عراق ريخته شود.

اردن
در طول جنگ هشت‌ساله بين ايران و عراق، تنها سيستم حمل‌ونقل به عراق از طريق كشور اردن صورت مي‌گرفت. در اين چهارچوب شبكه حمل‌ونقل وسيعي بين دو كشور ايجاد شد.

ملك حسين پادشاه وقت اردن كه نظاميان كشورش را براي سركوبي مردم مسلمان ايران به عراق گسيل داشته بود، در نطقي اظهار داشت: «اگر ضرورت ايجاب كند نيروهاي بيشتري را به عراق اعزام خواهيم كرد».
 
مصر
مصر را نيز مي‌بايست جزو حاميان عربي صدام به شمار آورد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، مصر با پناه دادن به شاه مخلوع، محمدرضا پهلوي خود را در ضدّيت با انقلاب مردم ايران قرار داد.

سياست حمايت از عراق در جنگ عليه ايران، پس از انور سادات بر عهده حسني مبارك قرار گرفت و در طول دهه ۸۰ رئيس‌جمهوري ديكتاتور و دست‌نشانده مصر معادل ۵/۳ ميليارد دلار موشك و تسليحات در اختيار صدام قرار داد.

سودان
سودان در اواسط دي ماه ۶۱ صدها نفر از سربازان ارتش خود را به جبهه‌هاي جنگ عليه ايران اعزام كرد.

به دستور جعفر نِميري رئيس‌جمهور سودان در شهر خارطوم پايتخت اين كشور و پاره‌اي از شهرهاي ديگر دفاتري جهت ثبت‌نام براي اعزام نيرو به جبهه‌هاي جنگ عليه ايران داير شد. جعفر نميري در مصاحبه با مجله اليوسف چاپ قاهره اذعان داشت كه اعزام نيرو به عراق طبق تصميمات كنفرانس سران عرب صورت گرفته است.

نتيجه‌گيري: «حملۀ عراق به ايران»: «حملۀ جهان به ايران»

سرانجام جنگ تحميلي با تمام ضرباتي كه به پيكره نوپاي انقلاب اسلامي وارد كرد، نتوانست ترس اعراب حاشيه خليج‌فارس از ايران را به آرامش تبديل كند؛ برعكس، انتشار گزارش سازمان ملل كه در آن عراق آغازگر جنگ خوانده شد، اين كشورها را در موقعيت سختي قرار داد.

بيانيه‌هاي پاياني نشست‌هاي سران كشورهاي عربي خليج‌فارس در دهه هشتاد پي‌درپي به تلاش‌هاي اين كشورها براي پايان بخشيدن به جنگ اشاره داشت. اين مسئله نشان مي‌دهد تصورات كشورهاي شوراي همكاري خليج‌فارس، پيش از آغاز جنگ عليه ايران، زمين تا آسمان با آنچه كه در حقيقت رخ داد، متفاوت بود.

بيانه پاياني نشست سران اين كشورها در سال ۱۹۸۳ تأكيد مي‌كند كه اين كشورها از قطعنامه شوراي امنيت مبني بر لزوم پايان جنگ در منطقه خليج‌فارس حمايت مي‌كنند.

بنابراين با توجه به پروندۀ سياهي كه اعراب با ثروتشان و غربي‌ها با فناوري‌شان در جنگ تحميلي برجاي گذاشتند، بيراه نگفته‌ايم اگر «حمله عراق به ايران» را «حمله جهان به ايران»  بخوانيم و لذا در نهمين سال اعدام ديكتاتوري به نام صدام، بگوييم كه داغ جنايات وي در سال‌هاي دفاع مقدس، تا ابد خنك‌شدني نيست.

منبع:

1. پايگاه خبري ريشه

2. مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس

3. پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شهید حاج قاسم سلیمانی