شنبه, 01 مهر 1402
شناسه خبر:5555

نگاهي به عمليات آفندي تنگ حاجيان

  • انداز قلم
مقالات و تحلیل ها

يكي از محور‌هاي عمده پيشروي ارتش بعث عراق در اوايل جنگ تحميلي در جبهه‌هاي غرب كشور محور خسروي، قصر شيرين و چم امام حسن (عليه السلام) بود كه به نظر مي‌رسيد هدف نهايي متجاوز در اين محور اشغال ارتفاعات سركوب به گردنه كاسه گران بود.

در طرح‌هاي دفاعي ارتش قبل از پيروزي انقلاب اسلامي مواضع پدافندي در گردنه پاطاق ، مواضع گردنه سگان و مواضع گردنه كاسه‌گران در محور قلاجه – گيلان غرب به قصر شيرين از اهميت خاص و فوق‌العاده‌اي برخوردار بود.

برابر طرح‌هاي برنامه‌ريزي شده بايستي در صورت اقدام به حمله از سوي ارتش عراق نيروهاي خودي در جلو اين مواضع پيشروي دشمن را سد و از حركت او به عمق منطقه غرب ممانعت به عمل مي‌آورند.

در اولين روزهاي حمله ارتش عراق به منطقه غرب، تلاش و فداكاري نيروهاي موجود در منطقه از لشكر۸۱ زرهي كرمانشاه و هوانيروز كه رزمندگان ژاندارمري و سپاه و نيروهاي مردمي و عشاير آن‌ها را همراهي مي‌كردند با موفقيت همراه نشدو خصوصا در محور قصر شيرين به گيلان غرب بااشغال اين شهر شهر مرزي در تير رس توپخانه دشمن قرار گرفت.

در اواخر آبان ماه ۱۳۵۹ از سوي قرارگاه مقدم نيروي زميني در غرب كشور يك طرح عملياتي تهيه و به لشكر ۸۱ زرهي كرمانشاه ابلاغ شد تا اجرا شود. لشكر پس از بررسي‌هاي دقيق طرح خود را تكميل ودر نهم آذرماه به نيروهاي عمل كننده ابلاغ كرد.

ماموريت واگذاري به نيروهاي عمل كننده كه به عمليات تنگ حاجيان معروف شد در راستاي تدبير كلي و هدف‌هاي مورد نظر نيروي زميني ارتش از اجراي محدود بود. اين ماموريت عبارت بود از اينكه لشكر ۸۱ زرهي بر مبناي طرح ابلاغي نيروي زميني از سوي قرار‌گاه مقدم نزاجا در غرب ماموريت دارد كه پيشروي دشمن را در نقاطي كه تا آن تاريخ به دست گرفته بودند متوقف كرده در منطقه پدافند و با عمليات منظم محدود و نامنظم ضرباتي به دشمن وارد كنند

لشكر۸۱ زرهي كرمانشاه بر اساس تدابير نزاجا آماده عمليات شد كه در ساعت ۲۰: ۶ مورخه ۱۳ دي ۱۳۵۹ تك كرده تنگ حاجيان و تنگ قاسم آباد و ارتفاعات برآفتاب، اوآزين و چغالوند را تصرف كند. لشكر ۸۱ زرهي براي اجراي اين ماموريت علاوه بر يگان‌هاي سازماني خود تيپ ۳ لشكر۷۷خراسان، نيروهاي ژاندارمري و يك گردان از سپاه پاسداران را در اختيار داشت.

فرزندان خراساني در تيپ۳لشكر۷۷ در اين عمليات به نام گروه رزمي كبير كه استعدادشان كمتر از يك تيپ بود شركت مي‌كردند تا همگام با يگانهاي لشكر۸۱ زرهي كرمانشاه دشمن بعثي را از مناطق اشغالي بيرون برانند. در اين گروه رزمي گردان ۱۱۰پياده لشكر ۸۱، گردان۲۸۵ تانك لشكر۸۱، گردان ۲۰۶ ژاندارمري مشكين شهر و گردان ژاندارمري قصر شيرين همه گرد آمده بودند تا به فرماندهي سرهنگ پياده محمد مهدي فرمنش به مناطق تعيين شده يورش برند.

پس از انجام شناسايي‌هاي سريع طرح ريزي در ۹ دي ماه ۱۳۵۹ كامل شد و نيروهاي عمل كننده آماده كارزار شدند در روز ۱۲ دي ماه ساعت ۳۰: ۶ صبح مقرر بود حمله آغاز شود ليكن نيرو‌ها براي بهره برداري از غافلگيري در ساعت ۳۰: ۴ دقيقه بامداد اقدام به پيشروي به سمت دشمن كردند كه پنج نفر درجه دار به اتفاق ستوان يكم اخترخاوري به ميدان مين دشمن برخورد و بر اثر انفجار مين‌هاي تله شده هر شش نفر به شهادت مي‌رسند و دشمن متوجه عمليات نيروهاي خودي مي‌شود.

دشمن به دليل حساسيت ايجاد شده در محور گيلان غرب با آتش اقدام به جلوگيري از حركت نيروهاي خودي كرد در حالي كه رزمندگان ما به مواضع دشمن در ارتفاعات يورش بردند و پس از گذشت ۴۸ ساعت تلاش بي‌وقفه اولين آثار تزلزل در خط دفاعي دشمن هويدا شد. در ساعت ۴۰: ۱۱ دقيقه مورخه ۱۴دي ماه ۵۹ دشمن اقدام به عقب نشيني كرد و گردان ۲۸۵ تانك روستاي اوآذين را تصرف كرد و پيشروي به سمت ارتفاعات برآفتاب و چغالوند ادامه يافت.

گروههاي رزمي كبير (تيپ ۳ لشكر۷۷) گزارش دادند عمليات در روز اول ۱۳ نفر شهيد و ۱۵ نفر مجروح داشته است و با آغاز روز ۱۵ دي ماه حمله ديگري از سوي نيروهاي عمل كننده در دشت گيلان غرب صورت گرفت وآرايش پدافندي دشمن برهم خورد به گونه‌اي كه در ساعت ۱۵: ۰۰‌‌‌ همان روز اقدام به پاتك كرد ليكن نيروهاي گردان‌هاي ۲۸۵ تانك و۱۱۰ پياده با ايستادگي كامل دشمن را وادار به عقب نشيني كردند.

با به غنيمت در آمدن دو دستگاه نفر بر زرهي ۲۲ نفر از نيروهاي بعثي به اسارت در آمدند و با تصرف تنگ حاجيان توسط گردان ۱۱۰ پياده لشكر ۷۷ عمليات آفندي مورد بحث خاتمه يافت.

در اين عمليات رشادت و از خود گذشتگي نيروهاي ارتشي بسيار چشمگير بود و با  ۲۴ شهيد، ۱۴۷ مجروح و ۷ مفقود ضربات مهلكي به دشمن متجاوز وارد شد. از ميان شهدا ۷ نفر آنان از افسران ارتش جمهوري اسلامي بودند.

عمليات تنگ حاجيان يكي از عمليات‌هاي محدود و موفق ماه‌هاي اول جنگ تحميلي بود كه تلفات و ضايعات قابل ملاحظه‌اي به دشمن وارد كرد و مسير گيلان غرب به سر پل ذهاب را كه مسدود بود آزاد كرد.

در اين عمليات دشمن۶۰۰ نفر كشته و زخمي، ۵۳ اسير و ۲۹ دستگاه تانك و نفر بر و دو فروند هلي كوپتر و ده‌ها دستگاه خودرو را از دست داد اين عمليات كه از ۱۴دي ماه ۵۹ آغاز شده بود پس از ۱۱ روز نبرد با بدست آمدن اهداف از پيش تعيين شده خاتمه يافت.

 

 

منبع:

1. خبرگزاري دفاع مقدس

2. پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شهید حاج قاسم سلیمانی

ارسال نظر به عنوان مهمان

  • هیچ نظری یافت نشد