سه شنبه, 16 خرداد 1402
شناسه خبر:6077

عمليات كربلاي 5 از نگاه آمار

  • انداز قلم

عمليات كربلاي 5 در شرايطي انجام گرفت كه عراق با كمك مستشاران خارجي، قوي‏‌ترين پدافند خود را كه تا عمق 9 كيلومتري خاك خود ايجاد كرده بود، در هم شكسته شد و دشمن براي مقابله با تهاجم برق‏ آساي رزمندگان اسلام، 140 تيپ را  به اين منطقه اعزام كرده بود سنگين ترين تلفات انساني به ارتش عراق وارد شد و ده درصد از نيروهاي هوايي آنها منهدم شد.

مقالات و تحلیل ها

آمار نيروي انساني سپاه

درمجموع، 24 يگان سپاه شامل 30000 پاسدار، 65000 سرباز و 120000 بسيجي (درمجموع 215000 تن) در عمليات كربلاي 5 شركت داشتند و اين در حالي بود كه سپاه در اين عمليات 220 گردان نيرو را به كار گرفت و با توجه به‌كل استعداد بكار رفته در اين عمليات، گردان‌هاي سپاه استعدادي بين 850 تا 1000 نفر داشتند.

آمار شهدا، مجروحان و مفقودان

از كل ضايعات انساني يگان‌هاي سپاه در اين عمليات*كه مشتمل بر 64479 تن مي‌شد ، 7651 تن شهيد ، 53299 تن مجروح و 3529 تن مفقود شدند.

آمار فرماندهان شهيد و مجروح درصحنه نزديك نبرد

در عمليات كربلاي 5 ، 30 فرمانده گردان و 33 معاون گردان شهيد و 83 فرمانده گردان و 162 معاون گردان مجروح شدند. در سطح گروهان، 57 فرمانده و 81 معاون به شهادت رسيدند و 249 فرمانده و 387 معاون ديگر نيز مجروح شدند. در سطح فرمانده دسته، 120 فرمانده شهيد و 627 تن ديگر مجروح شده و همچنين از معاونان دسته 82 تن شهيد و 426 تن مجروح شدند. درمجموع، در اين سطح (فرمانده گردان تا فرمانده دسته) 403 تن شهيد و 1943 تن مجروح شدند.

علاوه بر اين، در بين مسئولان واحدهاي پشتيباني‌كننده يگان‌هاي سپاه (واحد و قسمت) 92 تن مسئول و معاون شهيد و 263 تن هم مجروح شدند.

همچنين در اين عمليات فرماندهان بزرگي همچون، حسين خرازي فرمانده لشكر 14 امام حسين(ع) و شهيد اسماعيل دقايقي فرمانده لشكر بدر به شهادت رسيدند. به‌علاوه حجت‌الاسلام عبدالله ميثمي روحاني مجاهد و عارف (از دفتر نمايندگي امام(ره) در سپاه) كه در سخت‌ترين شرايط، رزمندگان و فرماندهان را ياري مي‌كرد به شهادت رسيدند.

آمار ضايعات پشت جبهه در جنگ شهرها

جنگ شهرها به‌عنوان ابزار فشارقوي و كارساز در طول جنگ تحميلي مورداستفاده عراق قرار گرفت. در مقطع سوم، - و با در نظر گرفتن عمليات بدر در مقطع دوم – طي سال 1363 و ابتداي سال 1364، دامنه و شدت جنگ شهرها و سلاح‌هاي جديدي كه به كار گرفته شد، در مقايسه با تمام دوران جنگ تحميلي بي‌سابقه بود.

به‌عنوان نمونه، در 15 روز نخست عمليات كربلاي 5، از 19 دي تا سوم بهمن 1365، نيروي هوايي ارتش عراق به 41 شهر ايران 299 بار حمله هوايي كرد. براثر اين حملات ضد انساني، 1918 تن از مردم شهيد و 7658 تن مجروح شدند.

بيشترين حمله (37 بار) به شهر قم و كمترين حمله (يك‌بار) به انديمشك و يازده شهر ديگر انجام گرفت. در بين شهرهاي موردحمله قرارگرفته، سنندج – باآنكه دو بار موردحمله هوايي واقع شد – بيشترين شهيد (230 تن) را متحمل شد و پس‌ازآن، شهرهاي بروجرد (200 تن) و خرم‌آباد (191 تن) قرار دارند.

همچنين بر اساس آمارهاي مربوط به تعداد مجروحان، شهرهاي همدان با 804 تن، بروجرد با 705 تن، باختران با 640 تن، گيلان غرب با 626 تن، خرم‌آباد با 530 تن و نهاوند با 503 تن بيشترين مجروح را داشتند.

به‌طور تقريبي، بيشترين حملات عراق در اين زمان بر روي شهرهاي استان خوزستان و استان مركزي متمركز بود. نكته قابل‌توجه آن است كه تهران به‌عنوان پايتخت كشور در اين زمان، دو بار مورد حملات هوايي قرار گرفت كه طي آن، سه تن شهيد و 30 تن مجروح شدند.

آمار مهمات مصرف‌شده

در 15 روز نخست عمليات (18 دي تا دوم بهمن 1365) 385875 عدد انواع گلوله توپ روي مواضع دشمن شليك شد. كه 65956 عدد از آن‌ها مربوط به توپخانه نيروي زميني ارتش و 319919 عدد مربوط به توپخانه نيروي زميني سپاه بود.

همچنين، از اين تعداد گلوله 189314 عدد در پنج روز نخست عمليات، 112948 عدد و در پنج روز دوم عمليات، و 83616 عدد نيز در پنج روز سوم عمليات مصرف شد. اين آمار نشان مي‌دهد مصرف مهمات در پنج روز دوم و سوم عمليات كاهش‌يافته است.

انهدام توان رزمي عراق

ارتش عراق از مجموع 193 تيپ خود، 94 تيپ را وارد عمليات كرد. در اين عمليات، 16 تيپ به‌طور صد درصد و 22 تيپ بيش از 60 درصد منهدم شدند و باقي‌مانده يگان‌ها نيز از 10 تا 60 درصد آسيب ديدند.

حجم انهدام يگان‌هاي عراق نشان‌دهنده تلفات بالاي نيروي انساني دشمن در عمليات كربلاي 5 است. اگر بخواهيم تلفات ارتش عراق را با عمليات‌هاي ديگر مقايسه كنيم، انهدام عراق در اين عمليات تنها با عمليات رمضان و عمليات والفجر 8 قابل‌مقايسه است. از جنبه فروپاشي ارتش عراق نيز، عمليات كربلاي 5 را مي‌توان با عمليات‌هاي فتح‌المبين و بيت‌المقدس مقايسه كرد. تلفات ارتش عراق در عمليات كربلاي 5 به‌اندازه‌اي بود كه جلال طالباني، رهبر اتحاديه ميهني كردستان گفت:

«خبري به دست ما رسيد كه فرمانده سپاه يكم عراق گفته است: ما در عمليات كربلاي 5 بيش از 50 هزار نفر تن تلفات داشته‌ايم »

جنبه مهم ديگر اين عمليات، غلبه ابتكار عمل سپاه بر انديشه و قدرت نظامي عراق بود.

 

منبع: اردستاني حسين، تجزيه و تحليل جنگ ايران وعراق3، تنبيه متجاوز،مركز اسناد دفاع مقدس

 

 

منبع:

1. مركز اسناد و تحقيقات دفاع مقدس

2. پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شهید حاج قاسم سلیمانی

ارسال نظر به عنوان مهمان

  • هیچ نظری یافت نشد